Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan yeni bir kanun teklifi, konut finansmanını kolaylaştıracak bir kamu kurumunun kurulmasını öneriyor. Bu kurum, konut kredisi maliyetlerini düşürerek, kentsel dönüşüm projelerini hızlandırmayı amaçlıyor. Teklif, artan maliyetler ve depremlerden etkilenen illerde konut üretiminin devam etmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Önerilen kamu kurumu, konut kredisinde maliyetleri ucuzlatacak, vadeleri uzatacak ve ipotek şartlarını kolaylaştıracak. Ayrıca, bankalara alan açarak merkezi bütçeye yük getirmeyecek bir yapı oluşturulması hedefleniyor. Bu bağlamda, İstanbul başta olmak üzere diğer illerde gerekli dönüşümlerin yapılması gerektiği vurgulanıyor.
Teklifte, Türkiye'de 7.5 milyon riskli bağımsız birim bulunduğu ve bunların 2 milyonunun acil dönüştürülmesi gerektiği ifade ediliyor. Özellikle İstanbul'da 1.5 milyon riskli yapının bulunduğu ve 600 bininin her an yıkılma tehlikesi taşıdığı belirtiliyor. Bu durum, olası depremlerin etkisini artıracak bir risk oluşturuyor.
Kurulacak olan Türkiye Konut Finansman Kurumu, tahvil, bono ve hisse senedi ihraç ederek finansman sağlayacak. Bu sistem, teminatlı bir şekilde hareket edilmesini sağlayacak ve dış piyasalardan nakit girişi elde edilecek. Bu yöntemle, bankalara ve finans kuruluşlarına ödeme yapılacak ve yeni kaynaklar oluşturulacak.
Teklifin gerekçesinde, bu tür kurumların işleyişi ve finansman mekanizması detaylandırılıyor. Kurum, iç ve dış piyasalardan büyük miktarda finansman sağlayarak, konut kredilerini finanse etmeyi amaçlıyor. Bu sayede, bütçeye ek bir yük getirmeden, orta ve dar gelirli vatandaşlara ucuz kredi imkanı sunulacak.
Bu model, gelişmiş ülkelerde de uygulanmaktadır. ABD'de Fannie Mae ve Freddie Mac, Fransa'da Caisse de Refinancement de I’Habitat, Japonya'da ise Japon Housing Finance Agency gibi örnekler bulunmaktadır. Bu kurumlar, konut finansmanını kolaylaştırarak, gayrimenkul piyasasına destek sağlamaktadır.
Özellikle Fransa'da 1985 yılında kurulan Caisse de Refinancement de I’Habitat, gayrimenkul piyasasını desteklemek amacıyla önemli bir rol oynamaktadır. Japonya'da ise 2007 yılında kurulan Japon Housing Finance Agency, konut finansmanını sağlamak için kamu kurumu olarak faaliyet göstermektedir.
Türkiye'de önerilen Konut Finansman Kurumu, ekonomik şartlar ve riskli konut stoku göz önüne alındığında, hükümet, halk ve yerel yönetimlerin iş birliği ile uygulanabilir bir çözüm yolu sunmaktadır. Bu kurumun kurulması, konut finansmanını kolaylaştırarak, insanları riskli konutlarda bırakmaktan kaçınmayı hedefliyor.
Sonuç olarak, Türkiye'de konut finansmanını kolaylaştıracak bu yeni kamu kurumunun kurulması, ekonomik dönüşüm ve kentsel dönüşüm açısından büyük bir adım olarak değerlendirilmektedir. Gerçek ve sürdürülebilir çözümlerle, konut üretiminin artırılması ve riskli yapıların dönüştürülmesi sağlanmalıdır.