EYT Yasası: Emeklilikte Yeni Dönem ve Statü Belirleme Süreci
EYT Yasası: Emeklilikte Yeni Dönem ve Statü Belirleme Süreci
3 Mart 2023’de milyonlarca kişiyi ilgilendiren EYT yasası çıkmıştı. Üzerinden tam iki yıl geçti. EYT ile yaklaşık 2 milyon 900 bin kişi emekli oldu. EYT yasası çıkmasaydı 700 bin kişi zaten emekli olacaktı. EYT ile 2 milyon 200 kişi yaşını beklemeden emekliliğine kavuştu. EYT yasası, emeklilik süreçlerini köklü bir şekilde değiştirdi.
EYT Yasasının Etkileri
EYT ile yaş beklemesine gerek kalmayan 2 milyon 200 bin kişinin büyük bir kısmı 4/A SSK’dan emekli oldu. SSK’dan emekli olanların dışında, emeklilik hakkı elde edenlerin 2 milyonu SSK’dan emekli oldu. Yaklaşık 150 bin kişi Bağ-Kur’dan, 50 bin kişi Emekli Sandığı’ndan emekli oldu. EYT sonrası yaş beklemeden emeklilik hakkı elde etmiş ancak emekli olamayan yaklaşık bir buçuk milyon kişi bulunuyor.
EYT yasası sonrasında durumu net olanlar, yasa çıktığında emeklilik için başvurularını yapmışlardı. Eksiği olanlar ise eksiklerini tamamlamaya çalışıyor. Bugün emeklilikte kafaları en çok karıştıran “Hangi statüden emekli olacağım?” sorusuna cevap aranmaktadır. SSK mı? Bağ-Kur mu? Emekli Sandığı mı? Bu sorular, birçok kişi için belirsizlik yaratmaktadır.
Emeklilik Statüsü Belirleme Kriterleri
1 Ekim 2008 tarihine kadar ilk sigorta başlangıcı olanlar, son 2.520 gün ödenen primlere bakılarak hangi statüden emekli olacakları belirlenir. 1 Ekim 2008’den sonra sigorta başlangıcı olanların emekliliğinde son 2.520 güne bakılmayacak. Toplam ödenen prim gün sayısı içinde hangi statüden çok gün varsa, o statüden emekli olunacaktır. 8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olanlarda emeklilikte yaş şartı yoktur.
Birden fazla statüde çalışanların son ödenen 7 yıla değil, son ödenen 2.520 güne bakılarak hangi statüden emekli olacağı belirlenir. Örneğin, 1980 doğumlu bir kadın sigortalı, 1998’de 4/A SSK olarak başlamış ve daha sonra 2004 yılında devlet memuru olmuştur. Toplamda 6.260 günü vardır. 7.200 günle Emekli Sandığı’ndan emekli olabilir.
Emeklilik Hesaplamalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Son 2.520 gün ödenen primlerden en çoğu 840 gün ile Emekli Sandığı’nda bulunmaktadır. Kadın sigortalı, 8 Eylül 1999 tarihine kadar sigorta başlangıcına sahiptir. Son 2.520 gün içinde Emekli Sandığı günleri fazla olduğundan, Emekli Sandığı’ndan 7.200 prim günüyle emeklilik hakkı vardır. Ancak prim eksikliğinden dolayı SSK’lı çalışmaya devam edip eksiklerini tamamladığında emekli sandığından emekli olamayacaktır.
301 gün daha SSK’lı çalışırsa, son 2.520 gün içinde SSK günü en fazla olacağından, 301 gün aralıksız SSK’lı çalışırsa SSK’dan 4/A’dan emekli olabilecektir. Dikkatli olmak gerekmektedir. Emeklilik hesaplamalarının çok dikkatli yapılması gerekiyor. SSK’dan ilk işe başlama tarihine göre yaş şartı olmadan 5.900 günle emeklilik hakkı olduğu halde, toplam 6.260 gün primi olmasına rağmen son 2.520 gün içinde 4/A günleri eksik olduğunda, 301 gün daha çalışarak 6.561 günle SSK’dan emekli olmak zorunda kalacaktır.
DÜNYA Gazetesi’nin 45. Yıl Dönümü
Yazılarımla sizlerle beraber olduğum DÜNYA Gazetemizin de bugün 45. yıl dönümü. Onlarca yıldır varlığını sürdüren büyük bir ailenin içinde bulunmak benim için mutluluk verici. DÜNYA Gazetesi’nin 45. yılını kutluyorum. Bu başarıda emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
